Bağlantı İle Üye Ol 
Ekonomik arka planı
TurkStat, Türkiye'nin GSYH'sinin 3. çeyrekte yıllık bazda %5,9 oranında büyüdüğünü bildirdi. Bu olumlu dinamik, ortalama %5,6 büyüme öngören analistlerin beklentilerinden daha iyi gerçekleşti. Çeyrek sonunda Türkiye ekonomisi önceki üç aya kıyasla %0,3 oranında büyümüştür.
3. çeyrek sonuçlarına ilişkin önemli rakamlar ve gerçekler:
- Eylül ayında yıllık enflasyon %61,53'e yükselerek yıllık bazda en yüksek değerine ulaşmıştır.
- Ağustos ayında Merkez Bankası faiz oranını 7,5 puan artırarak %25'e yükseltmiş, Eylül ayında ise yıllık faiz oranını %30'a çıkarmıştır.
- İşsizlik oranı bir önceki çeyreğe göre %0,5 azalarak %9,2 olmuştur.
- Sanayi üretimi yıllık bazda %4,0 artmıştır.
- Tüketici harcamaları %11,2 artmıştır. Art arda sekiz çeyrek boyunca çift haneli oranlarda artış göstermiştir.
- Ocak - Eylül 2023 döneminde ihracat yıllık %0,5 düşüşle 187,2 milyar $'a gerilerken, ithalat %1,2 artışla 274,4 milyar $'a yükseldi. Temmuz-Eylül döneminde ihracat %1,1 oranında artarken, ithalat %14,5 oranında artmıştır.
- Dokuz aylık sonuçlara göre Türkiye'nin ithalatında ilk sırayı Rusya aldı. Rusya'dan yapılan ithalat 34,7 milyar dolar olurken, bu ülkeyi Çin, Almanya, İsviçre ve ABD izledi.
Polimerler ve bitmiş plastik ürünler ithalatı
Temmuz-Eylül döneminde polimer ithalatının toplam hacmi yaklaşık 1,7 milyon ton oldu. ChemOrbis portalına göre, bu şimdiye kadar kaydedilen en büyük rakam. Üçüncü çeyrekte, ithalat ikinci çeyreğe kıyasla %8 artarken, yıllık karşılaştırma neredeyse %24'lük bir artış gösterdi.
Polipropilen, PVC ve polietilen ithalatı, stirenik ithalatı gibi genel hacim artışına önemli ölçüde katkıda bulundu. Aynı zamanda, PET türleri ithalatı yerli üreticilerin artan arzı nedeniyle azaldı.
Polimer ithalatı, iç tüketimi genel olarak olumsuz etkileyen enflasyonist baskılar karşısında ekonomik zorluklara rağmen artmıştır. Döviz kurlarının keskin bir şekilde değil de kademeli olarak değer kazanması ithalat faaliyetlerini bir ölçüde desteklemiş olabilir.
Polipropilen ithalatı 2022 yılının ilk çeyreğinden bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. 2023 yılının 3. çeyreğinde toplam polipropilen ithalatı 2. çeyreğe kıyasla %9, geçen yılın aynı dönemine kıyasla %13 artışla 705.000 tonun biraz üzerinde gerçekleşti. Türkiye 3. çeyrekte bir önceki çeyreğe kıyasla %5 artışla 570,7 bin ton homopolimer ithal etti. Bu rakam yıllık bazda da %24 artış gösterdi. Türk şirketleri bu çeyrekte 135.000 ton polipropilen kopolimer ithal ederek 2. çeyreğe kıyasla %32 ve 2022'nin aynı dönemine kıyasla %23 artışla tüm zamanların çeyrek rekorunu kırdı.
Temmuz - Eylül döneminde polietilen ithalatı 635 bin tona yaklaşarak Nisan - Haziran dönemine kıyasla %10 artış gösterdi. İthalat hacmi 2022 yılının 3. çeyreğine kıyasla %25 artış gösterdi. Ürün bazında, alçak yoğunluklu polietilen ithalatı 3. çeyrekte bir önceki çeyreğe göre %25, 2022 yılının 3. çeyreğine göre ise %20,6 artarak 98,5 bin tona ulaştı. Lineer alçak yoğunluklu polietilen ithalatı 195.000 tonu biraz aşarak bir önceki çeyreğe kıyasla %18 ve yıllık bazda neredeyse %15 artış gösterdi. Yüksek yoğunluklu polietilen ithalatı bir önceki çeyreğe kıyasla %3,4 arttı ve 298.000 tonluk hacim 2022'nin 3. çeyreğinde yıllık bazda %42 artış gösterdi.
Üçüncü çeyrek boyunca Türkiye, (süspansiyon ve emülsiyon türleri dahil olmak üzere) yaklaşık 275 bin ton PVC ithal etti. Bu rakam, 2. çeyreğe kıyasla %36, geçen yılın 3. çeyreğine kıyasla ise %50 artış kaydetti. ChemOrbis, bunun bu çeyrekteki en büyük PVC ithalatı hacmi olduğunu vurguluyor.
Üçüncü çeyrekte polistiren ithalatı 42 bin ton oldu ve bir önceki çeyreğe göre %3 azaldı, ancak 2022'nin üçüncü çeyreğiyle karşılaştırıldığında iki katına çıktı. Temmuzdan Eylül'e kadar Türkiye'ye 41 bin ton ABS plastik ithal edildi (II. çeyreğe göre %17 azaldı ve 2022'nin aynı dönemine göre %45 arttı). Türk müşterileri, üçüncü çeyrekte 11 bin ton polistiren köpüğü aldı (+37% II. çeyreğe göre ve geçen yılın üçüncü çeyreğine göre %67 artış).
Temmuz-Eylül döneminde Türkiye'ye sadece 6,5 bin ton şişelenmiş PET plastik ithal edilirken, bu rakam 2. çeyreğe kıyasla %79 daha az oldu. Yıllık karşılaştırma da 2022 yılının aynı dönemine kıyasla %89'luk bir düşüş gösterdi. Üçüncü çeyrek rakamları, son yirmi yılda çeyrek başına en düşük şişelenmiş PET ithalatına işaret ediyor.
Temmuz-Eylül ayları arasında Türkiye'ye 23,6 bin ton tekstil için PET plastik ithal edildi. İthalat hacmi bir önceki çeyreğe kıyasla %5, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ise %21 düşüş kaydetti. ChemOrbis, Türkiye'de daha fazla tekstil üreticisinin polipropilen elyaftan polyestere geçiş yaptığını ve bunun da tekstil için PET plastik ithalatındaki düşüşü hafifletmiş olabileceğini belirtti.
Plastik Sanayicileri Derneği (PAGEV) verilerine göre, Türkiye'nin mamul plastik ürün ithalatı 9 ayda geçen yılın aynı dönemine kıyasla miktar bazında %8,4, değer bazında ise %9,6 artarak 3,2 milyar dolar değerinde 581.000 ton olarak gerçekleşti. 2023'ün 3. çeyreğinde Türk tüketiciler için ithal plastik ürünlerin ortalama fiyatı kg başına 5,46 dolar oldu.
Hammadde üretimi, işleme, plastik eşya ihracatı
Türkiye'nin tek entegre petrokimya şirketi olan Petkim, geniş bir yelpazede polimer hammaddeleri ve diğer kimyasal ürünler üretmektedir. Şirketin üçüncü çeyrek sonunda iç pazardaki payının %11 olduğu tahmin edilmektedir. Petkim, poliamid (%51) ve alçak basınç polietilen (%47) segmentinde en büyük paya sahiptir. Önümüzdeki altı ay ila bir yıl içinde Türkiye'de tereftalik asit (PET plastik bileşeni), PET ve ABS plastik için yeni üretim tesislerinin açılacak olmasına rağmen, ülke, Türk işleyicilerin ihtiyaçlarının %85'ini karşılayan polimer hammaddelerinin dış tedarikine bağımlı olmaya devam etmektedir.
PAGEV'e göre, 2023 yılının ilk dokuz ayında ülke içinde 35,2 milyar dolar değerinde 8,4 milyon ton bitmiş plastik ürün üretildi. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla üretim hacim olarak %4,4 ve para olarak %3,9 arttı. PAGEV yıllık üretim rakamlarının 11,2 milyon tona (+%6,3) ve 46,9 milyar dolara (+%6,2) ulaşacağını tahmin ediyor.
Türkiye'nin plastik mamul ihracatı Ocak-Eylül döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla miktar bazında %7,9 ve değer bazında %8,6 azalarak 5,4 milyar dolar değerinde 1,84 milyon tona geriledi. Türk plastik ürünlerinin 3. çeyrekteki ortalama ihracat fiyatı kg başına 2,95 dolar oldu.
PAGEV'e göre, 2023 yılı sonunda ihracatın hacmi 2,76 milyon ton olarak %3,8 artacak, ancak dolar cinsinden ifade edildiğinde 2022'ye göre %7,5 azalarak 7,24 milyar dolara düşecek.
