Türk plastik ürünleri imalat sanayisi: 9 ayın öne çıkanları

İstatistikler. Ekonomik görünüm

2025 yılının üçüncü çeyreğinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Temmuz ayında yüzde 43 olan politika faizini Eylül ayında yüzde 40,5’e indirerek kademeli gevşeme adımlarını sürdürdü. Faiz indirimlerinin gelecekteki seyri ise hâlen yüksek olan enflasyon düzeyine bağlı olacak. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Eylül ayında tüketici fiyat endeksi, Ağustos ayına kıyasla %3,23, geçen yılın Eylül ayına göre ise %33,29 arttı.

Türkiye’de sanayi üretim endeksi Eylül ayında, bir önceki aya göre %2,2 geriledi. Yıllık bazda ise sanayi üretiminde %2,9’luk bir artış kaydedildi.

Eylül ayında işsizlik oranı %8,6 olarak gerçekleşti; önceki aya ve 2024 Eylül ayına göre değişiklik göstermedi.

Ocak–Eylül döneminde Türkiye’nin ihracatı 200,578 milyar dolara ulaştı (+%4,1 yıllık bazda). Başlıca ihracat pazarları Almanya, Birleşik Krallık, ABD, İtalya ve Irak oldu; bu ülkelerin toplam payı %29,7 olarak gerçekleşti. Türkiye’nin ithalatı aynı dönemde %5,9 artarak 267,637 milyar dolara yükseldi. En büyük tedarikçiler ise toplam %43,1 payla Çin, Rusya, Almanya, ABD ve İtalya oldu.

Üretim. Ambalaj sektörü yeniden en geniş segment konumuna geldi.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) verilerine göre, yılın ilk 9 ayında Türkiye’de 7,7 milyon ton nihai plastik ürün üretildi ve bu ürünlerin değeri 33 milyar dolar olarak gerçekleşti. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla üretim miktar bazında %2,3 arttı ancak değer bazında %18,4 geriledi. PAGEV, 2025 yılı sonunda plastik ürün üretiminin 2024’e göre miktar olarak %3,6, değer olarak ise %7,6 artmasını ve toplamda 10,2 milyon ton ile 44,1 milyar dolara ulaşmasını öngörüyor.

Sektörde üretim kapasitesi kullanım oranı yılın 9 ayında ortalama %75,2 oldu; bu oran geçen yılın aynı dönemine kıyasla 1,3 puan daha düşük. Üçüncü çeyrek boyunca kapasite kullanımı her ay geriledi: Temmuz’da %75,3, Ağustos’ta %75 ve Eylül’de %74,5 seviyesinde gerçekleşti.

İncelenen dönemde Türk şirketleri plastik işleme amaçlı endüstriyel ekipman ithalatına 824 milyon dolar harcadı. 2025 yılı sonunda bu yatırımların 1,1 milyar dolara ulaşması ve 2024’e kıyasla %30 artması bekleniyor. PAGEV, “Plastik ürün üreticileri rekabet avantajı sağlamak amacıyla daha ucuz ve ikinci el makinelerin ithalatını tercih ediyor” açıklamasını yaptı.

Üretim yapısında geleneksel olarak ambalaj malzemeleri lider konumda bulunuyor. Rapor döneminde bu kategorinin payı %42 olarak kaydedildi.

Pazarlar. Talep yurt içinde ve yurt dışında büyüyor

PAGEV’in hesaplamalarına göre Türkiye’de plastikten mamul ürünlere yönelik talep, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yılın 9 ayında miktar bazında %2,4 arttı ve 6,2 milyon tona ulaştı. Değer bazında talep ise %19,8 düşerek 30,4 milyar dolara geriledi. PAGEV’e göre 2024 yılıyla kıyaslandığında, 2025 sonunda tüketimin miktar bazında %4,4 ve değer bazında %8,3 artması bekleniyor; bu da 8,3 milyon ton ve 40,6 milyar dolar anlamına geliyor.

2025 yılının Ocak–Eylül döneminde Türk şirketleri plastik ürün ihracatını miktar bazında %1,2 ve değer bazında %3,9 artırarak 2,038 milyon ton ve 5,84 milyar dolar seviyesine çıkardı. PAGEV’in tahminine göre yıl sonunda ihracat miktar bazında %0,7, değer bazında ise %3,3 artış gösterecek ve 2,718 milyon ton ile 7,79 milyar dolara ulaşacak.

Yılın başından bu yana en yüksek ihracat hacmini aşağıdaki gümrük tarife grupları oluşturdu: – GTİP 3920: “Levhalar, tabakalar, filmler, folyo ve şeritler; plastikten, gözeneksiz ve takviyesiz, desteklenmemiş ve başka materyallerle aynı yöntemle birleştirilmemiş.” – GTİP 3923: “Plastikten taşıma veya ambalaj malzemeleri; mantarlar, kapaklar, kapüşonlar ve diğer kapatma elemanları.” Bu gruplara ait ürünlerin ihracatı toplam hacmin %45,8’ini sağladı.

Yılın ilk 9 ayında Türkiye’ye toplam 562 bin ton plastik ürün ithal edildi; bu ürünlerin değeri 3,23 milyar dolar oldu. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre miktar bazında %0,4, değer bazında ise %6 daha düşük. PAGEV, 2025 yılında plastik ürün ithalatının miktar bazında %1,4, değer bazında ise %5,9 artacağını ve toplam 749 bin ton ile 4,31 milyar dolara ulaşacağını öngörüyor.

Ocak–Eylül döneminde ithalatın en büyük kısmı, toplamın %40,8’iyle GTİP 3920 ürün grubuna ait oldu.

Çin uzun süredir Türkiye’ye plastik ürün tedarikinde lider konumda bulunuyor. Dokuz aylık dönemin sonunda Çin’in payı toplam ithalatın %31,1’i olarak kaydedildi. Almanya, İtalya, Güney Kore ve Fransa da büyük tedarikçiler arasında yer almaya devam ediyor.

Neden ambalaj ve medikal sektörlerine yönelik çözümler daha fazla talep görüyor?

Türkiye’de e-ticaretin gelişimi, plastik ürünlerde özellikle ambalaj malzemelerine yönelik talebin güçlü bir itici gücü olabilir.

Daily Sabah’ın, Türkiye Ticaret Bakanlığı’na dayandırdığı verilere göre Türkiye, global ortalamaların gerisinde kalıyor. Dünya genelinde online alışveriş yapan tüketicilerin payı %40,5’e ulaşırken internet üzerinden satılan ürünlerin toplam perakende satışlardaki payı %17,9 oldu. Türkiye’de ise online müşteri oranı belirgin biçimde daha düşük: %29,3. E-ticaretin toplam perakende satıştaki payı yalnızca %7 seviyesinde.

E-ticaret servislerinin ölçeklenmesi ve tüketici alışkanlıklarının çevrim içi alışverişe kayması, polimer malzemelerden üretilen çeşitli ambalaj filmleri ve kaplara olan talebi ek olarak artıracaktır.

Türkiye plastik ürünleri segmentinde bir diğer büyüme alanı ise sağlık hizmetlerinin genişlemesi ve medikal plastiklere yönelik talebin artması olabilir. Future Market Insights analitik portalının verilerine göre 2025 yılında Türkiye’de medikal plastik pazarının büyüklüğü 235,5 milyon dolar seviyesine ulaşacak. Tahminlere göre sektörün 2025–2035 dönemindeki yıllık ortalama büyüme oranı %4,3 olacak ve 2035 yılında pazar büyüklüğü 356 milyon dolara ulaşacak.

Protez üretimi, farmasötik ambalajlar ve tıbbi ürünlerin 3D baskı teknolojileri gibi alanlardaki gelişmeler, yüksek verimliliğe sahip ürünlerin üretimini teşvik etmeye devam edecek. Türkiye, sağlık altyapısındaki gelişmeler, tıbbi ürün üretiminin artışı ve medikal turizmin yükselen popülaritesi sayesinde medikal plastik endüstrisinde güçlü bir uluslararası oyuncu hâline geldi. Türkiye’deki medikal plastik ürün üretim segmenti, sürdürülebilirlik prensiplerine uygun şekilde ve tıbbi kullanıma yönelik çevre dostu polimerlerin uygulanmasıyla gelişmeye devam edecek.