Türk polimerleri. 2024 ilk yarısına genele bakış

Türkiye ekonomisinin kilit göstergeleri

2024 2. çeyrekte Türkiye GSYH, geçen senenin aynı dönemine göre %2,5 büyüdü. Bu, 2020 pandemi yılından beri en kötü çeyrek gidişatı oldu. 1. çeyrekte GSYH %5,3 büyüdü.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Haziran'da yıllık bazda %71,6 arttı. Bunu uzmanlar, TÜFE'nin Mayıs'ta %75,5 artışla son iki yıllın maksimumuna ulaştıktan sonra enflasyonda yavaşlamanın başlaması olarak değerlendirdi. Yetkililer, enflasyona karşı sert para politikası uygulamayı planlamakta ve gelecek yıl ortasına kadar enflasyonda %33 düşüş beklemekteler.

Tüketici Güven Endeksi Mayıs'a (%80,51) ve geçen yıla (%85,1) göre düşüşle Haziran'da %78,3 oldu. Endeks, 0 ila 200 arasındadır, 100 ve üzeri ise iyimser beklentilere işaret eder.

Sanayi üretim, Ocak-Haziran'da yıllık bazda %4,7 azaldı, perakende satış hacmi %8,6 arttı.

Haziran'da işsiz sayısı 3,05 milyon oldu. İşsizlik %9,2 seviyesinde ve Mayıs'a göre %0,7 arttı. 2023 Haziran'da ise %9,4'tü.

Konut piyasası küçüldü: yarıyılda 545.000 konut ve daire satıldı, geçen yılın aynı dönemine göre %3,7 daha az.

Araç satışı, 2023 ilk yarısına göre %17 arttı ve 508.800 adede ulaştı.

Ocak-Haziran döneminde ihracat, %2,6 arttı ve 126,278 milyar dolara ulaştı; ithalat, %8,4 düştü ve 168,869 milyar dolar oldu. Yarıyıl dış ticaret açığı yıllık bazda %30,5 düştü ve 42,591 milyar dolara ulaştı.

İhracatta işleme sanayisi ürün payı %94,3'e ulaştı. İthal ürünlerde işleme sanayisi ürün payı sadece %80,7 oldu, hammadde ve yarı mamul ürünlerin yüksek özgül ağırlığı nedeniyle.

Türkiye'den ithal eden ülkelerde Top-5: Almanya, ABD, İngiltere, İtalya ve Irak. Hesap döneminde Türkiye'den ihracat hacminde onların payı %29,8 oldu.

Türkiye'ye ihraç eden ülkelerde Top-5: Rusya, Çin, Almanya, İtalya ve ABD. Ocak-Haziran döneminde Türkiye'ye ithalatta bu Top-5 ülkenin payı %43,8 oldu.

Polimer hammadde sektörü. Türkiye, yurtdışı alım hacmini azalttı

Bu yıl Türkiye polimer hammadde pazarını jeopolitik faktörler, özellikle Orta Doğu'da gerilimde tırmanış doğrudan etkilemektedir. Deniz taşımacılığında artan riskler ve yüksek navlun fiyatları, ithal petrol ürünleri ve polimer hammaddenin rekabet gücünü azalttı. İç piyasada bunun önemli nedenlerinden biri de inşaat sektöründe durgunluk ve sonuç olarak PVC'ye azalan talep oldu.

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) verilerine göre, ülkede yılın ilk yarısında 1.301 milyon ton polimer hammadde ürettildi; bu hacmin %40, her türlü polietilen.

Türk petrokimya segmenti lider üreticisi Petkim'in verilerine göre, 2024 ilk yarısında petrokimya tüketimi yıllık %3,8 arttı ve 4,545 milyon ton oldu. Petkim, iç pazarda Ocak-Haziran'da 513.000 ton satış yaptı ve %11,3 paya sahiptir.

Türkiye, 1 Temmuz'dan itibaren Azerbaycan'da üretilen polipropilen bant ve dokuma torbalara olan vergiyi kaldırdı. Bazı piyasa oyuncuları bu kararın yerli üreticilerin yurtiçi satışlarına olumsuz etki yapacağını söylemiş ve endişelerini ifade etmişlerdi.

PAGEV verilerine göre, 2024 ilk yarısında yurtdışından 4,274 milyon ton polimer hammaddesi ithal edildi. İthalat hacmi, geçen yıla göre %3,7 azaldı. PAGEV, 2024 sonunda 2023'e göre yaklaşık %3 daha az polimer hammaddesi ithal edilmiş olacağını düşünmekte.

Tüm plastik hammadde ithalatında yarıdan fazlası (%55), her tür etilen ve propilen polimerlerinden oluştu. Yarıyıl sonunda ana tedarikçiler aşağıdaki gibidir: Suudi Arabistan, Güney Kore ve Almanya. Bu ülke menşeli şirketler Türkiye'ye ithal edilen toplam polimer hammadde hacminde %30 paya sahip. Rusya, %6,1'lik payı ile 7. sırada. Rus şirketler Türkiye'ye 259.000 ton polimer sattı.

Türkiye, yılın ilk yarısında kendi polimer hammadde ihracatını keskin bir şekilde artırdı: geçen yıla göre %9,4 artışla 1,052 milyon ton oldu. PAGEV buna yorum yapmıyor. Belki de bunun nedeni, tek seferlik büyük sevkiyatlar olabilir veya Türk üreticiler global deniz lojistiğinde krizi avantaja çevirdiler. Petkim'in verilerine göre, onun 2. çeyrekte satış gelirlerinde %42'lik pay yurtdışı satışlarından oluştu. PAGEV'in tahminine göre ihracat, yıllık bazda yalnızca %2 artacak.

İhracatta en büyük pay, %38 ile Poliasetaller, diğer polyesterler, epoksi-alkid reçineler ürün grubunda, %15 - akrilik polimerlerde ve %11 - polietilende. Rusya, yılın ilk yarısında Türk polimerlerin ana alıcısı oldu: Rus müşteriler 69 bin ton ürün aldı; bu, Türk polimerler ihracat hacminin %6,5'idir. Top-5 alıcı arasına İtalya, Romanya, İspanya ve Almanya da girdi.

Mamul plastik ürün pazarı. Üretim azaldı, ihracat arttı

Türk plastik ürün üreticileri Ocak-Haziran'da 5 milyon ton ürün üretti. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre %5,3 daha az. PAGEV'in öngörüsü: genel olarak yıllık üretim 2023 yılına göre %3,2 azalacak ve 10,1 milyon ton olacak.

PAGEV, yılın ilk yarısında plastik ürünlere yurt içi talebin önemli düşüş yaşadığını kaydetti ve yılın ikinci yarısında talebin kademeli olarak artacağını bekliyor. Mamul ürünlerin gönderildiği sektörler arasında ambalaj sektörü %42'lik payı ile olağan lider konumunda.

Plastik ürün ihracatı, geleneksel olarak Türk ihracatın önemli parçasıdır. Yılın ilk yarısında yerli üreticiler yabancı müşterilerine 1,295 milyon ton ürün gönderdi; bu, 2023 ilk yarısına göre %2,9 artıştır. PAGEV uzmanlarına göre yılın 2. yarısında yavaşlama olacak, 2024 ihracat hacmi %0,9 azalacak ve 2,59 milyon tona gerileyecek.

İhracatın neredeyse %60'ı, plastik levhalar, membranlar, ambalaj malzemeleri, kapsüller, tüpler, borular, hortumlar ve bağlantı parçalarından oluşmakta.

Türkiye, mamul plastik ürünlerini onlarca ülkeye ihraç etmektedir. Bu yılın ilk yarısında Birleşik Krallık, Almanya, Irak, İtalya ve ABD en çok alım yaptı. İhracatta Top-5 ülkenin payı %31,6'dır.

Türkiye, yılın ilk yarısında plastik ürün ithalatını %3,1 azalttı ve 374.000 tona düşürdü. Yıllık tahmin, 748.000 ton (2023'e göre %1,8 düşüş). Çin, toplam hacimde %26,6'lık payla ana tedarikçi oldu. Top-5'te Almanya, İtalya, Fransa ve Güney Kore de var. Bu beş ülkeden tedarik payı, %58,5.

Geleneksel olarak, ithal plastik ürünler Türkiye'den ihraç edilen plastik ürünlere göre daha pahalıdır. Ocak-Haziran'da ithal plastik ürünlerin kilogram başına ortalama fiyatı 5,34 dolardı, ihraç edilen Türk ürünlerin kilogram başına ortalama fiyatı ise 2,79 dolardı.