Bağlantı İle Üye Ol 
Ekonomik Arka Plan
2024 yılında Türkiye'nin GSYİH'si %3,2 büyüyerekс uzman tahminlerini aştı. Kişi başına düşen GSYİH 507.615 TL veya 15.463 ABD doları olarak hesaplandı.
Yılın en hızlı büyüyen sektörü inşaat oldu (+%9,3). Ayrıca finans sektörü (+%4,9), tarım (+%3,9) ve BT sektörü (+%3,4) de önemli büyüme kaydetti. Buna karşın, sanayi üretimi yalnızca %0,5 oranında arttı.
Enflasyon, ekonominin en büyük sorunlarından biri olmaya devam etti. 2024 yılı Aralık ayında TÜFE yıllık bazda %44,38 arttı. Yıl sonunda, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Şubat 2023'ten bu yana ilk kez faiz oranlarını düşürdü ve faiz oranını %50'den %47,5'e indirdi.
İşsizlik oranı Aralık 2024'te %8,5'e geriledi. TurkStat’ın yaşam memnuniyeti araştırmasına göre, katılımcıların yalnızca %49,6’sı kendini mutlu hissetti. 2023 yılında bu oran %52,7 idi. Katılımcıların üçte biri, en büyük ekonomik sorunun hayat pahalılığı olduğunu belirtti.
2024 yılında mal ve hizmet ihracatı %0,9 artarken ithalat %4,1 azaldı. Türkiye'nin en büyük ihracat pazarları Almanya, ABD, Birleşik Krallık, Irak ve İtalya oldu. Bu beş ülke, Türkiye'nin toplam ihracatının %29,8'ini oluşturdu. En büyük ithalatçı ülkeler ise Çin, Rusya, Almanya, İtalya ve ABD olarak sıralandı ve bu ülkeler toplam ithalatın %44,1’ini gerçekleştirdi.
Birincil Polimerler: Üretim, İthalat ve İhracat
Türkiye Plastik Sanayicileri Derneği (PAGEV) raporuna göre, 2024 yılında Türkiye’de 2,604 milyon ton plastik hammadde üretildi. Raporda önceki yılla karşılaştırma yapılmasa da, yerli üretimde en büyük payı alan polimer türleri şunlar oldu: Polietilen Tereftalat (PET) – %52, Polietilen – %17, Polistiren Köpük (EPS) – %15, Polivinil Klorür (PVC) – %6, Polipropilen (PP) – %5. Diğer malzemeler – %5.
Türkiye’nin en büyük polimer hammadde üreticisi Petkim olmaya devam ediyor. Bunun yanı sıra, ülkenin en önemli projelerinden biri, Adana’da 472,5 bin ton kapasiteli polipropilen tesisi olarak öne çıkıyor. Rönesans Holding ve Cezayirli Sonatrach şirketi tarafından yürütülen projenin 2020'lerin sonuna kadar devreye alınması planlanıyor.
Türkiye’de polimer geri dönüşüm sektörü büyük ölçüde ithalata bağımlı. PAGEV verilerine göre, 2024 yılında plastik hammadde ithalatı miktar olarak %2,8, değer olarak ise %4 azaldı. İthalat 8,6 milyon ton ve 11,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. ChemOrbis ajansı, bu düşüşün, 2019’dan beri süregelen uzun vadeli yükseliş trendinin sona erdiğine işaret ettiğini belirtiyor.
2024 yılında polimer ithalatının en büyük payını polietilen ve polipropilen aldı, bu iki malzeme toplam ithalatın %56,1’ini oluşturdu.
Plastik hammaddesi ihracatı, 2023 yılına kıyasla miktar bazında %28,6 azalırken, değer bazında %9,7 arttı ve toplam 2,3 milyon ton ve 3,38 milyar dolar olarak gerçekleşti. En fazla ihraç edilen ürünler polioksimetilen (poliacetal) ve akrilik polimerler oldu (%53,6). Türkiye'nin en büyük alıcısı %10,7 ile Rusya, ikinci sırada ise %7,6 ile İtalya yer aldı.
Türkiye, plastik hammaddesi ticaretinde sürekli dış ticaret açığı veren bir ülke. 2024 yılında bu açık 6,3 milyon ton ve 8,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2023 yılına kıyasla miktar bazında %11,8 artarken, değer bazında %8,7 azaldı.
Plastik Ürünler: Üretim, Yatırımlar, İhracat ve İthalat
2024 yılında plastik ürün üretimi, 2023 yılına göre miktar ve değer bazında %8 arttı ve toplam 9,9 milyon ton ve 40,9 milyar dolar seviyesine ulaştı. Ancak PAGEV, yıllık büyümeye rağmen bu seviyenin 2020 yılı göstergelerinin %4 altında olduğunu vurguluyor.
Plastik ürünlerin kullanım alanlarına göre sektörel dağılımında ambalaj sektörü lider konumda (3,96 milyon ton), ikinci sırada ise inşaat sektörü (2,2 milyon ton) yer alıyor.
Zorlu ekonomik koşullar, polimer hammaddesi işleme ekipmanlarına yönelik yatırımların azalmasına neden oldu. 2019-2024 yılları arasında bu yatırımlar yıllık ortalama %16,6 artarken, 2024 yılında 1,572 milyar dolara geriledi, bu da 2023 yılına kıyasla %7,7’lik bir düşüş anlamına geliyor. Yatırım yapısında en büyük pay (%35), presleme ekipmanı alımına ayrıldı.
Türkiye’de plastik ürün üretimi büyük ölçüde ihracata odaklanıyor. 2024 yılında plastik ürün ihracatı miktar bazında %3, değer bazında %2 artarak 2,7 milyon ton ve 7,539 milyar dolar seviyesine ulaştı.
En fazla ihraç edilen ürünler, GTIP 3920 (levha, film, şerit ve diğer plastik ürünler) ve GTIP 3923 (ambalaj ve yük taşımaya yönelik plastik ürünler, tıpa, kapak, kapsüller) kodları altında sınıflandırılan ürünler oldu. Bu iki grup, plastik ürün ihracatının %45,1’ini oluşturdu.
Türkiye, plastik ürünlerini 100’den fazla ülkeye ihraç ediyor, ancak belirgin bir lider alıcı bulunmuyor. Buna rağmen, Türk şirketleri ağırlıklı olarak Avrupa ülkelerine ve komşu Irak’a büyük hacimlerde sevkiyat yapıyor.
2024 yılında Türkiye’nin plastik ürün ithalatı 739 bin ton ve 4,066 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bu, 2023 yılına kıyasla hem miktar hem de değer bazında %3’lük bir düşüş anlamına geliyor. İthalatın %42’si GTIP 3920 grubuna (levha, film, şerit ve diğer plastik ürünler) ait oldu.
Plastik ürün tedarikçileri arasında Çin lider konumda olup toplam ithalatın %20,8’ini oluşturdu. Almanya %18,4 ile ikinci sırada yer aldı. Son yıllarda İtalya, İran, Güney Kore ve Fransa da Türkiye’nin önemli plastik ürün tedarikçileri arasında yer almaya devam etti.
Türkiye, plastik mamul ticaretinde her zaman dış ticaret fazlası veren bir ülke konumunda. 2024 yılında plastik ürün ticaretinde 3,473 milyar dolarlık dış ticaret fazlası elde edildi. Bu fazla, 2023 yılına göre miktar bazında %2, değer bazında ise %16 arttı.
PAGEV’e göre, Türkiye yüksek katma değerli plastik mamulleri ithal ederken, daha düşük katma değerli ürünleri ihraç ediyor. Dernek, plastik geri dönüşüm ve işleme sektörünün büyümesi için ihracatta katma değerin artırılmasının kritik bir gelişim noktası olduğunu vurguluyor.
